Aix-en-Provence
Net als meer steden in dit gebied heeft Aix-en-Provence oude wortels. Van het Romeinse verleden is echter tegenwoordig vrijwel niets meer te zien. In de zeventiende eeuw werd de stad grootscheeps aangepast. Op de plek van de stadsmuren verscheen bijvoorbeeld de Cours Mirabeau, een belangrijke laan met aan fotogenieke platanen. Ook lieten de rijke inwoners fraaie stadspaleizen bouwen. Tot aan de Franse Revolutie was het min of meer de belangrijkste stad, vervolgens werd Marseille gekozen als hoofdstad van het departement en groeide die stad ten koste van Aix. Tot de bezienswaardigheden van Aix-en-Provence behoren naast de Cours Mirabeau de twaalfde- tot zestiende-eeuwse kathedraal, voorzien van een fraaie kloostergang, het oude stadscentrum ten noorden van de Cours Mirabeau en de nieuwe zeventiende-eeuwse wijk met luxueuze stadspaleizen ten zuiden van de Cours Mirabeau.
Antibes
Antibes staat tegenwoordig vooral bekend als badplaats met grote vakantieparken, hotels en campings. Maar er is ook een prachtig oud centrum te vinden, met smalle straatjes en sfeervolle pleintjes. De oude stad wordt omringd door zestiende-eeuwse stadsmuren, er zijn ateliers van kunstenaars te bewonderen, er is een fort dat in de zeventiende eeuw door de bekende bouwmeester Vauban werd uitgebreid, je kunt over een grillig kustpad wandelen en niet te missen is het Picassomuseum, het belangrijkste museum van de stad. Het is gevestigd in een veertiende-eeuws kasteel, waar Picasso zijn atelier had.
Arles
Het kleine Rome van de Provence, zo is de bijnaam van deze mooie stad. En dat is niet teveel gezegd, want je vindt er naast een imposant amfitheater ook een Romeins theater, de overblijfselen van een Romeinse begraafplaats, opslagkelders onder het antieke forum, een badhuis en een museum met onder meer een bijzondere vondst uit de Rhône: een complete platbodem, uiterst goed bewaard gebleven. Maar Arles is ook gewoon een heel sfeervolle stad met gezellige straten en mooie pleinen.
Avignon
Nog een plaats die voor de titel ‘Rome van Frankrijk’ meedingt is Avignon. In de Middeleeuwen was dit namelijk de zetel van pausen, waaraan het het Pauselijk Paleis (Palais des Papes) dankt. In de veertiende eeuw resideerden zeven pausen hier, tijdens wat ook wel bekendstaat als het Westers Schisma. Het Palais des Papes is dé bezienswaardigheid van Avignon. Het is het grootste gotische bouwwerk van Europa en tegenwoordig een museum. Een ander hoogtepunt van de stad is de Pont d’Avignon, bekend van het liedje Sur le pont d’Avignon, on y danse, on y danse. Ook bijzonder is de aanwezigheid van vrijwel de gehele middeleeuwse ommuring.
Bonnieux
De Provence staat bekend om de hooggelegen dorpjes, ook wel villages perchés genoemd. Een prachtig voorbeeld hiervan is Bonnieux, dat uitkijkt over de Luberon. Het is een typisch Provençaals dorp, met smalle straatjes, natuurstenen huizen, en bovenop de heuvel een middeleeuwse kerk.
Briançon
Als je het over een strategisch gelegen stad hebt, dan is Briançon er een uit het boekje. Het ligt op een kruispunt van dalen, dicht tegen de grens met Italië. Niet verwonderlijk dus dat er in de loop der tijd veel verdedigingswerken zijn aangelegd. De bekendste en meest imposante dateren uit de tijd van Vauban, de zeventiende eeuw. De Cité Vauban, het ommuurde stadscentrum, is niet voor niets naar hem vernoemd. In het sfeervolle centrum zijn nog tal van verwijzingen naar het militaire verleden. Aan de voet van de oude stad vind je een mooi park, waar je even kunt bijkomen van je bezoek aan de hooggelegen stad.
Castellane
Wanneer je de bergen inloopt kun je nog de ruïnes van het voormalige dorp Petra Castellana ontdekken. In de loop der tijd verhuisden de inwoners naar het lagergelegen dal, waar nu nog oude stadspoorten zijn te ontdekken. Hoogtepunt is echter wel de wandeling naar het kerkje op de rots, vanwaar je een mooi uitzicht hebt over het dal dat richting de Gorges du Verdon leidt.
Cotignac
Misschien wel een van de meest bijzondere dorpen van de Provence: Cotignac, het tegen een rotswand gebouwde middeleeuwse dorp. Bovenop de rotsen staan de ruïnes van een kasteel, en in de omgeving hebben tal van celebrities een onderkomen gevonden, waaronder George Clooney en zijn vrouw Amal. Je hebt zomaar kans ze tegen te komen wanneer je een drankje doet op het prachtige Place de la Mairie.
Entrevaux
Ook Entrevaux is tegen de rotsen aan gebouwd. Het ligt bovendien op een strategische plek, boven het riviertje Var. Het heeft een pittoresk centrum met nauwe straten en een mooie kerk, maar het is vooral de moeite waard om even naar de hooggelegen citadel te wandelen.
Gordes
Het hooggelegen dorp Gordes is alleen al een bezoek waard om de smalle straatjes en het prachtige uitzicht. Maar net buiten het dorp ligt ook de Abbaye Notre-Dame de Sénanque, dé ansichtkaart van de Provence. Het vaak afgebeelde en gefotografeerde klooster wordt omringd door lavendelvelden.
Guillestre
Tussen Embrun en Briançon ligt het dorp Guillestre, dat de gemakkelijkste Franse toegang tot de Queyras bewaakt. Verder kun je dit berggebied alleen via de Col d’Izoard en de Col d’Agnel (Italië) bereiken. Guillestre is een prachtig gelegen stadje, bekend van het marmer dat in de omgeving wordt gewonnen. Het heeft een fraaie kerk met een opmerkelijk voorportaal, er staan nog delen van de verdedigingsmuren overeind, en je vindt er een aantal sfeervolle straten en leuke winkels.
Le Castellet
Een van de mooiste dorpen van de Var is Le Castellet. De naam is afkomstig van een oud woord dat klein kasteel betekent, in de restanten van het twaalfde-eeuwse kasteel is tegenwoordig het gemeentehuis gevestigd. In het dorp op de heuveltop kun je verder lekker struinen door de authentieke straatjes, en genieten van de gezellige Provençaalse sfeer.
Les Baux-de-Provence
Van ver is het kasteel van Les Baux-de-Provence te zien. Ooit was het nog indrukwekkender, maar je kunt nog steeds een goed idee krijgen van de vroegere grootte. Het kasteel torent uit boven het middeleeuwse centrum. In het hoogseizoen moet je wat door alle drukte heenkijken, maar als je buiten het seizoen komt kun je ten volle van de sfeer en uitstraling van het geheel genieten. Wandel door de ruïnes van het kasteel, dat in de loop der tijd naar wens van de inwoners werd vernietigd, die alle strijd en belegeringen zat waren. Ook in het dorp zelf is genoeg te zien, naast een mooi uitzicht over de Alpilles bijvoorbeeld ook de Chapelle des Pénitents Blancs, een zeventiende-eeuwse kapel aan de rand van een afgrond.
Lourmarin
In het zuiden van de Luberon ligt het halfronde dorp Lourmarin. In de omgeving vind je veel olijfgaarden en lavendelvelden, maar ook in het dorp zelf kun je terecht voor de typische Provençaalse sfeer: smalle straten, leuke pleintjes, klaterende fonteinen, en leuke winkeltjes en ateliers.
Marseille
Marseille is de hoofdstad van de regio Provence-Alpes-Côte-d’Azur en het departement Bouches-du-Rhône. Het is bovendien de tweede stad van Frankrijk qua inwonertal. De stad heeft een wat wisselende reputatie, met name door de vele buitenwijken, probleemjongeren en immigranten. Toch is het centrum een bezoek waard. Hoogtepunten zijn de Vieux-Port, de Basilique Notre-Dame de la Garde, het Mucem – een museum gewijd aan de culturen en volkeren van de Middellandse Zee en het voor de kust gelegen eiland Château d’If, bekend van de roman De graaf van Monte-Cristo van Alexandre Dumas.
Ménerbes
Als je het over op-en-top Provence hebt, dan is Ménerbes er een om in te lijsten. Het werd onder meer bekend door de Britse schrijver Peter Mayle, die het verfilmde boek A year in the Provence schreef. Het langgerekte en hooggelegen dorp wordt omringd door lavendelvelden, en behalve de sfeervolle straatjes van het dorp zelf is er ook in de omgeving genoeg te ontdekken, zoals een hunebed uit de prehistorie, en de middeleeuwse Abbaye de Saint-Hilaire.
Menton
Nice, Marseille en Toulon zijn bekende kustplaatsen aan de Côte d’Azur. Maar vaak vergeten wordt het kleurrijke Menton. Deze havenplaats heeft prachtige huizen en smalle straten, een zeventiende- en achttiende-eeuwse basiliek in barokstijl, en bovenal een fantastische ligging met op de achtergrond de hoge bergen van de Alpes-Maritimes. Bij het centrum en de haven zijn enkele fijne zandstranden, maar het grootste deel van de stranden hier bestaat uit kiezelstenen. Menton staat bekend als de citroenstad van Frankrijk, er is een jaarlijks Fête du Citron, en om de stad zijn veel boomgaarden met citroenen.
Moustiers-Sainte-Marie
Het pareltje van de Verdonstreek: Moustiers-Sainte-Marie. Je hebt er alles wat je van een Provençaals plaatsje verwachten mag. sfeervolle straten en pleinen, goede restaurants en leuke winkels en ateliers, en een bijzonder kerkje. Kijk bij je wandeling naar de Chapelle Notre-Dame-de-Beauvoir ook eens omhoog, tussen de rotsen is een ketting gespannen met daaraan een gouden ster.
Nice
Als er een stad aan de Côte d’Azur is die je niet mag missen, dan is het Nice. Ontdek de sfeervolle straten van het oude centrum, wandel naar de Colline du Château voor een mooi uitzicht over de stad en de kust, of duik in de cultuur door een bezoek aan een van de vele interessante musea, zoals het Musée Matisse of het Musée National Marc Chagall. Voor wie geïnteresseerd is in de geschiedenis is er ook genoeg te beleven. Ontdek de wortels van de Romeinse stad Cemenelum in de wijk Cimiez of ga nog verder terug in de tijd in het prehistorische museum Terra Amata.
Orange
Waarom Nederland met nationale voetbalwedstrijden of op koningsdag oranje kleurt? Dat is alles te danken aan de Franse stad Orange, ooit eigendom van Willem van Oranje. Bij de Vrede van Utrecht in 1713 werd het prinsdom officieel Frans gebied. Sporen uit de ‘Nederlandse’ tijd van Orange zijn er niet veel meer, het kasteel dat door Prins Maurits nog versterkt werd, werd door Lodewijk XIV met de grond gelijk gemaakt. Maar naar Orange ga je vooral voor het sfeervolle centrum en de overblijfselen van het Romeinse Rijk: het imposante antieke theater, een van de mooiste ter wereld, en de Romeinse triomfboog ten noorden van het centrum. .
Roussillon
Dit dorp is een opvallende verschijning in de Provence. De huizen zijn er grotendeels rood gekleurd, en ook de omgeving vertoont allerlei tinten rood. Dat komt omdat de bodem hier vol zit met oker, een grondsoort met geoxideerde klei. Vanuit het dorp kun je het Sentier des Ocres wandelen, dat je door een okergroeve heenvoert en laat kennismaken met dit bijzondere landschap. Het dorp zelf is ook de moeite waard, met leuke straten en winkels.
Saint-Rémy-de-Provence
Saint-Rémy-de-Provence is altijd leuk, maar een bezoek aan dit dorp wordt nog meer de moeite waard wanneer je op woensdag komt. Op die dag wordt het centrum namelijk omgevormd tot een grote markt, en vullen allerhande marktkramen de straten. Aan de zuidkant van het dorp ligt het ziekenhuis waar Van Gogh lange tijd verbleef, en enkele van zijn mooiste schilderijen vervaardigde. In die tijd zaten de Romeinse ruïnes van Glanum nog diep onder de grond. Tegenwoordig kun je die bezoeken, vanaf de zuidkant kun je bovendien mooie wandelingen maken in de Alpilles, het laaggebergte dat zich hier uitstrekt.
Sisteron
De rivier de Durance stroomt hier tussen een nauwe opening in de rotsen door. Aan de westkant vind je de restanten van een citadel, aan de oostkant de indrukwekkende rots van La Baume, bekend om de verticale lagen. Het is niet lastig voor te stellen waarom dit een strategisch punt was. Vanaf de citadel heb je een mooi uitzicht over het oude centrum, waar je onder meer nog een twaalfde-eeuwse kathedraal en vijf stadstorens kunt bewonderen. De stad wordt ook wel eens de ‘poort naar de Provence’ genoemd.